معلولين را با القاب زشت آزرده نسازيد!
عبدالحسيب شريفي عبدالحسيب شريفي


جامعه‏ي انسانی متشکل و مرکب از نژاد ها، اقوام، قبايل و خاندان های مختلف با زبان های گوناگوني، رنگ های متفاوت ، چهره های متمایز و صورت های رنگارنگ است. انسان ها در هر قاره، در هر کشور و در هر محیط چه از بعد روحی و چه از نظر جسمی در عین مشابهت و همگونی، تفاوت های زیادی نیز با یکدیگر دارند. یکی دارای استعداد بسیار عالی و نبوغ فکری شگفت انگیز، دیگری نهایت غبی، کم فهم و کند ذهن و سومی هم از استعداد متوسطی بهره مند است. از بعد فیزیکی هم انسان ها بایکدیگر متفاوت اند، یکی دارای اندام سالم و اعضای کامل ، و دیگری از سلامت اعضای بدن محروم و ازین ناحیه رنج می برد.

عوامل مختلف مثل جنگ، حوادث، امراض و ... باعث به وجود آمدن معلوليت مي شوند. و كارشناسان معلوليت را به كتگوري هاي گوناگوني تقسيم نموده اند. حالا معلولين در جامعه‏ي ما آن گونه كه لازم است پذيرفته نمي شوند و هر از گاهي با القاب زشت و ناميموني آزرده مي شوند.

نابينايي يكي از شاخه هاي معلوليت است كه تعداد زيادي در اثر علل و عوامل مختلف از آن متأثر شده اند. آگاهان امور مربوط مهم ترين عوامل نابينايي را بيماري ها، عدم مراقبت هاي بهداشتي، نبود درمان گاه هاي پيشرفته، جنگ و مصيبت ها مي دانند. آن چه مهم است چگونگي برخورد و نگرش به اين شاخه‏ي معلوليت در محيط ماست. همان گونه كه فرهنگ نامناسب در اكثر مناطق ما بر ساير بخش هاي زندگي ساري و جاري است، نابينايان بيشتر از ديگر بخش هاي معلوليت دچار برخورد هاي منفي و ناگوار مي شوند. نابينايان مي گويند شماري از مردم با به كار بردن واژه‏ي كور آن ها را مي رنجانند و با عث رنجش روحي آن ها مي شوند.

سيد اكرم اكرمي مسوول پروژه‏ي توانبخشي معلولين در تخار به اين نظر است كه : « كاربرد واژه‏ي كور نه تنها در نبشته هاي اكثر شاعران و نويسندگان گذشته ديده مي شود كه مردمان عصر ما نيز متوجه نيستند و در اغلب اوقات نابينايان را با مخاطب قرار دادن واژه‏ي كور از خود رنجانده اند.» وي مي گويد : « اين كه اين نگرش ها را چگونه تغيير مسير بدهيم نياز به زمان و آگاهي بيشتر دارد تا قشر آگاه ما بيشتر از مردمان عوام اين نا هنجاري در مقابل نابينايان را درك كرده و در برخورد و نگرش شان تغيير بياورند؛ تا رفته رفته اين بستر ايجاد گردد كه در امور گونه گون زندگي كه شامل جهات مختلف مي شود و افراد و اشخاص بسياري را در بر مي گيرد واژه‏ي كور جايش را به تبديل كند به واژه‏يي كه نابينايان از نظر رواني دچار آسيب نشوند و در محيط هاي كاري، اجتماعات و ساير مكان هاي كه حرف از آنان زده مي شود احساس كمبود نكنند.»

هم اكنون شمار زيادي از نابينايان در مركز بازتواني معلولين كميته‏ي سويدن در شهر تالقان با خط مخصوص بريل در يك صنف ويژه آموزش مي بينند. يكي از مسوولان اين اداره مي گويد : « اين نابينايان در طول مدت زماني كه در اين مركز مصروف آموزش هستند ثابت كرده اند كه خيلي توانمند هستند قادر به انجام بسياري از كار هاي روزمرگي خويش مي باشند. در چنين وضعيتي اميدواري هاي زيادي وجود دارد كه اين شاخه ي معلوليت نيز مانع رشد شده نمي تواند و آنان در همكاري با مردم توانايي هاي شان را بيشتر خواهند كرد.»

از جانب ديگر شاخه هاي ديگر معلوليت نيز از اين آسيب در امان نيستند و در محيط و اجتماع خويش از سوي مردم با القاب زشت مورد خطاب قرار مي گيرند. يكي از معلولين كه نخواست نامش فاش شود مي گويد او را هيچ گاهي به نام اصلي اش صدا نمي زنند و هميشه برايش مي گويند لنگ فلاني. به نظر اگر اين گونه برخورد ها ادامه پيدا كند مطمينا معلولين بيشتر آسيب پذير خواهند شد.

مسوول پروژه‏ي توانبخشي معلولين در تخار مي گويد : « يكي از اهداف مهم ما تغییر وارد نمودن درشیوۀ برخورد و طرز نگرش  اجتماع دربرابر این قشر آسیب دیده است، اگر مافقط شخصی را تنها به خاطر معلول بودنش ناتوان بنامیم و اورا از جامعه طرد نماییم یقیناً در حق آنان جفا کرده ایم.» وي اضافه كرد : « مهم ترين هدف وپیام پروژه‏ي توانبخشي معلولین کمیته‏ي سویدن اين است كه در هرجایی باید از حقوق معلولین حمایت صورت گیرد وآنان در کنار سایر افراد جامعه حق مساوی داده شوند تا از یک طرف اصول انسانیت رعایت شود و از طرف دیگر از به میان آمدن عقده ها و موضع گیری های معلولین در مقابل ارگان های دولتی و موسسات مرتبط در زمینه جلوگیری گردد.

صدرالدين نوري، آموزگار دريكي از مكاتب تالقان مي گويد : « از نظر زندگی اجتماعی دین مبین اسلام تأکید بیشتری در ارتباط با دستگیری انسان های ضعیف دارد، و اجازه نمی دهد که انسان ها به خاطر ناتوانی جسمی و یا روحی که دارند مورد تمسخر و استهزا قرار گرفته توهین شوند، و آبرو و عزت مسلمان سرمایه‏ي بسیار با ارزش و پر اهمیت بوده دست درازی و یا مختل ساختن آبرو و عزت مسلمان گناه بزرگی تلقی گردیده، پدیده های شوم همچون استهزا و تمسخر، بدگمانی نسبت به مسلمان دیگری، تجسس، یادکردن کسی به القاب زشت از منفور ترین گناهان قرار داده شده است.»

به نظر يكي از كار شناسان اين عرصه اگرچه ممکن است فرد معلول با دیگران تفاوت داشته باشد ولی تکیه بر محدودیت های فرد، نه تنها کمکی به وی نمی کند بلکه بر مشکلات وی خواهد افزود. افراد معلول، غالباً مشکلاتی دارند که مانع انجام برخی از فعالیت های آن ها می شود؛ یا احتمالاً آن ها بعضی از کارها را به شکل دیگری انجام می دهند، اما اکثر افراد معلول نیز می توانند پس از آموزش لازم، بسیاری از فعالیت های عادی زندگی را با اندک تفاوت یا آهسته تر از دیگران انجام دهند. آنچه یک معلول نیاز دارد پذیرفتن و باور کردن توانایی های اوست نه غصه خوردن برای ناتوانی وی.

در اين حال معلولين در ولايت تخار از دولت مي خواهند علاوه از روي دست گرفتن برنامه هاي گوناگون توانبخشي و خود كفايي معلولين در قسمت آگاهي و تغيير نگرش مردم نسبت به آنان بي توجه نباشند و قانون معلولين را كه به تازگي توشيح و تصويب شده است به درستي تطبيق نمايند.


April 5th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسايل اجتماعي